Postupak utvrđivanja troškova proizvodnje u ekonomiji naziva se sastavljenje kalkulacija. Pored utvrđivanja ukupnih troškova i troškova po jedinici dobijenih proizvoda (cene koštanja proizvoda), u kalkulacijama se utvrđuju i drugi ekonomski pokazatelji poslovanja (finansijski rezultat, stepen ekonomičnosti i rentabilnosti proizvodnje, ukupna i tržišna vrednost proizvodnje i dr.).
Ako se uzme u obzir odsustvo vođenja knjigovodstvene evidencije na našim porodičnim poljoprivrednim gazdinstvima i nemogućnost izračunavanja pune cene koštanja proizvoda, analitička kalkulacija na bazi varijabilnih troškova je veoma interesantna za uvrđivanje ukupne vrednosti ostvarene proizvodnje.
Vrednost se dobija množenjem tržišne cene dobijenih proizvoda i njihove količine, a zatim se oduzimaju varijabilni troškovi proizvodnje dobijenih proizvoda – troškovi materijala (seme, stajsko i mineralno đubrivo, sredstva za zaštitu bilja, hrana itd), varijabilni troškovi upotrebe mašina (gorivo i mazivo), kao i varijabilni deo opštih troškova.
Troškovi rada se u zavisnosti od organizacije rada na gazdinstvu mogu biti tretirani ili kao fiksni, odnosno varijabilni, tako da mogu biti uključeni u određivanje vrednosti marže pokrića.
Rezultat analitičke kalkulacije na bazi varijabilnih troškova naziva se maržom ili doprinosom pokrića, odnosno bruto maržom.